English Edition
Dhivehi Edition

ކެންސަރު ބައްޔަކީ މިއަދު ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ވަރަށް ޢާއްމު ނުރައްކާތެރި ބައްޔެކެވެ. މިހާ ހަލުވިކޮށް މި ބަލީގައި އެތައް ފުރާނައެއް ނެތިވެފަނާވެ ދާދިއުމާމެދު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކާއި ސިއްޙީ ތަޖުރިބާކާރުންގެ ކަންބޮޑުވުން އިންތިހާއަށް އޮތް އިރު މިއީ އަޅުގަނޑު މެންގެ އުޅުމާއި ދިރިއުޅުމުގެ އާދަ ތަކާއި ކެއިންބުއިމާވެސް ގުޅިލާމެހިފައިވާ ކަމެކެވެ. ބަންދު ކުރި ދަޅާ ފުޅީގައި ހުންނަ މީރު ކާބޯތަކެއްޗާއި ދޮންވެ ފައްކާވެފައިވާ ތާޒާ މޭވާ އާއި ތަރުކާރީ ބޭނުންކޮށްލާ ވަގުތު އޭގެ ވަހާއި ރަހައިން ކިތައްމެ ބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބުނު ކަމުގައި ވިޔަސް އެތެރެ ހައްޓަށް އެ ފޮނުވާލެވެނީ ގޮތްނޭނގޭ އެތައް ވިހަ މައްދާތަކެކެވެ. މިބަލާލަނީ ކެންސަރަށް މަގުފަހިފާ މިފަދަ ބައެއް ކާނާގެ ބާވަތްތަކަށެވެ.

  1. ހައިޑްރިޖަނޭޓެޑް އޮއިލް: މިއީ ކާބޯތަކެތި ގިނަ ދުވަހަށް ހަލާކު ނުވެ ބެހެއްޓުމަށާއި އޭގެ އަގު ހެޔޮ ކުރުމަށްޓަކައި ބޭނުން ކުރާ ބާވަތެކެވެ. ތެލުގެ ތެރެއަށް ހައިޑްރިޖަން އެއްކޮށްގެން ޓްރާންސް ފެޓްގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރާމި މާއްދާ މިއީ ޕެކްކޮށްފައިވާ ކާނާތަކާއި ފާސްޓް ފުޑް އަދި މާޖިރީން ފަދަ ތަކެތީގައި އެކުލެވޭ ކެންސަރުޖެހުމަށް މަގުފަހިވާ ނުރައްކާތެރި މާއްދާއެކެވެ.
  2. ޕޮޕްކޯން: ޕޮޕްކޯން ތައްޔާރުކުރުމުގައި ވެސް ކުރިން މިދެންނެވި ފެޓް ގިނަ ޢަދަދަކަށް ބޭނުން ކުރުމުގެ އިތުރުން މައިކްރޯވޭވްގައި ހަދާފައި ހުންނަ ޕޮޕް ކޯނުން ފުއްޕާމޭގެ ކެންސަރު ޖެހޭކަމަށް ދިރާސާ ތަކުން ވަނީ ދައްކާފައެވެ. ޕޮޕް ކޯން ކާހިތްވާނަމަ ބަންދުކޮށްފައި ހުންނަ ބާވަތްތަކުގެ ބަދަލުގައި ގޭގައި ތައްޔާރުކޮށްލައިގެން ބޭނުންކޮށްލާށެވެ.
  3. ލަންޗްމީޓް: ޕްރޮސެސް ކޮށްފައިހުންނަ މިފަދަ މަހުގައި ގެއްލުންދޭ އެތައް މާއްދާއެއް ހިމެނިފައިވެއެވެ. މިއީ ކެމިކަލް ހިމެނޭ ކާބޯތަކެތި ދީގެން ބޮޑުކޮށްފައިވާ ޖަނަވާރުގެ މަހަށް ވުމުގެ އިތުރުން ހަލާކު ނުވެ ގިނަ ދުވަހު ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި އަޅާތަކެތީގެ ސަބަބުން އިންތިހާއަށް ނުރައްކާ ބޮޑުވެފައިވާ ބާވަތެކެވެ.
  4. ހޮޓްޑޯގް: މިހާރުވެސް އިންޓަވަލްއަށް ނޫނީ ހެނދުނުގެ ސަޔަށް ހޮޓްޑޯގެއް ކާލުމަކީ ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ކޮށްއުޅޭ ކަމެކެވެ. އަނގަޔަށް ކިތައްމެ މީރުވެފައި ދަރިފުޅު އެއްވެސް ޝަކުވާއެއް ނެތި ކާ އެއްޗަކަށް ހޮޓްޑޯގް ވީކަމުގައި ވިޔަސް މިއީ ކާންހެޔޮވާވަރު އެއްޗެއް ނޫނެވެ. މީގައި އެކުލެވޭ ސޯޑިއަމް ފޮސްފޭޓް ފަދަ މާއްދާ ތަކަކީ ހަށިގަނޑުސުއްނާފަތިކޮށް މަރާލާ ބާވަތްކަކެވެ. އެންމެ ރަނގަޅެވެ ހޮޓްޑޯގް ދޫކޮށްލެވިއްޖެއެވެ. އެކަމަކު ދެން މިބުނާ ކާނާއާއި ދުރުވެވިދާނެތޯއެވެ.
  5. ވައިޓް ފްލާ(ގޮދަން ފުށް):މިއީ ދިވެހިންގެ ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ސުފުރާމަތީގެ ރަސްގެފާނޭ ދެންނެވުން ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. މީރުރޮއްޓެއް ކައި ނުލެވެންޏާ އެދުވަހުގެ މޫޑު އެއްކޮށް ހިނގައިދާނެ ކަމުގެ ބިރައްޓަކައި އަންހެންވެރިން ރޮށި ފިހުމަށް ޚާއްސަ އިސްކަމެއް ދޭނެއެވެ. ރޮށި ނޫނީ ޕާންފިހުމަށް ގޮދަން ފުށް ބޭނުންކުރާއިރު މިއީ ހަށިގަނޑަށް ކިހާ ގެއްލުންދޭ އެއްޗެއްކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ބަލައެއް ނުލެވެއެވެ. މިފުށް ހެދުމުގެ ތެރޭގައި ގޮދަނުގައި ހުންނަ ވިޓަމިންސް އާއި މިނަރަލްސް އާއި ޑައިޓްރީ ފައިބާފަދަ އެތައް ފައިދާތަކެއް ގެއްލިގެން ދެއެވެ. މިއާއެކު ފުރަމޭ ހަލާކުވުމާއި ކޮލެސްޓްރޯލްއާއި ބްލަޑް ޕްރެޝަރ މަތިވުމުގެ އިތުރަށް މިފުށަކީ ފަލަ ވުމަށް މަގުފަހި ކުރުވާ އެތައް މާއްދާއެއް އެކުލެވޭ އެއްޗެކެވެ. “ވައިޓް ބްރެޑް” އާއި ގިނަ ޕޭސްޓްރީތައް މިހާރުން މިހާރަށް ބޭނުން ކުރުން ހުއްޓާލަން ހިނގާށެވެ. އެހެނަސް ދުޅަހެޔޮ ސިއްޙަތަކަށް އެދޭނަމައެވެ.
  6. ޑައިޓް ސޮޑާ: މިހާ ހިސާބުން ހަށިގަނޑަށް ބޭނުންވާ ކެލޮރީސް މަދު ކާތަކެއްޗަށް އަވަސް ކަޅިއެއް އެއްލާލެވޭނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ޑައިޓްސޮޑާއަށް ބުނެލަން އޮތީ ހަމަ ހޯހޯ އެވެ. ޑައިޓްސޮޑާގައި ބޭނުންކުރާ ސްވީޓްނާ އެއް ކަމަށްވާ އެސްޕާޓަމީ އަކީ ސިކުނޑީގެ ކެންސަރަށް މަގުފަހިވާ ނުރައްކާތެރި މާއްދާއެކެވެ.
  7. ފޮނި ކާތަކެތި: މާގިނައިން ފޮނިކާތަކެތި ކެއުމަކީ ގެއްލުން ހުރި ކަމެއް ކަން އެންމެންނަށް ވެސް އެނގެ އެވެ. ފަލަވާނެއެވެ. ގިނައިން ކާހިތްވެދާނެއެވެ. ހަކުރަކީ ކެންސަރ ވަރަށް ލޯބިކުރާ އެއްޗެކެވެ. ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ޓިއުމަރ ތަކަށް ކާނާ ލިބޭ ވަސީލަތަކަށްވެސް ފޮނިކާތަކެތި ފުދެއެވެ.ދެން މިގެނެސްދޭ އައިޓަމަށް ނަޒަރެއް ހިނގާލައިގެން ރަނގަޅު ޑައިޓަކާ ދިމާލަށް ދާން ހިނގާށެވެ.
  8. ކެލޮރީ ސްވީޓްނާސް: މިއީ އާދައިގެ ހަކުރުގެ ބަދަލުގައި ބޭނުންކުރެވޭގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ސްވީޓްނާސްތަކެވެ.އަނެއްކާވެސް ހަނދާނަށް އަންނަނީ އެއްކަލަ ނުރައްކާތެރި އެސްޕާޓޭމް މާއްދާއެވެ.ހަށިގަނޑަށް ނުހަނު ގެއްލުންދޭ މި ކެމިކަލް އެކުލެވޭ ކާނާ ކެއުން ދުނިޔޭގެ އެތައް ޤައުމެއްގައި ވަނީ މަނާ ކޮށްފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ވެސް މިތަކެއްޗާއި ދުރައްދާންވީ އެވެ. އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ ޤުދުރަތީ ކާނާއަށް އަހުލުވެރިވުމެވެ. ޚާއްސަކޮށް ކެމިކަލާ ނުލައި ހައްދާފައި ހުންނަ “އޯގެނިކް” ތަކެތި ޚިޔާރު ކުރުމެވެ. އެހެނަސް ދަނޑުވެރިން މިހާރަކަށް އައިސް ހައްދާ ހުރިހާ ބާވަތެއް އެއީ ޤުދުރަތީ ގޮތުން އުފެދިފައިވާ ތަކެއްޗޭ ވެސް ބުނެވޭކަށް މިހާރަކުނެތެވެ. އަދި ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ.
  9. ފާމްޑް ފިޝް:ރެސްޓޯރެންޓަކަށް ގޮސް ސީފުޑް ކާހިތްވޭތޯއެވެ. ޑިނގާ،އިހި،ފަދަ ތަކެތި ބޮޑުކޮށްފައިވަނީ ކިހިނެތް ކަމެއް ބަލައެއް ބުލެވެއެވެ.ކުޑަ ކުޑަ ޖާގައިގަ ދުނިޔޭގަ ލެއްވިހާ ކެމިކަލެއް ބޭނުންކޮށްގެން ކާންދީ އެތަކެތީގެ ނަޖިހުގެ މަތީ ބައިތިއްބައިގެން ގެންގުޅެފައިވާ ތަކެތިކަން އެނގުނަސް ހަމަ ކެއުމާއިގެން ކުރިއަށް ދާނީތޯއެވެ. އެހެންނޫނީ ދިވެހިންގެ ތިމާވެއްޓާއި ރައްޓެހި މަސްވެރި ކަމުގެ ބާވަތެއް ޚިޔާރު ކުރާނީތޯއެވެ.
  10. ދަޅުގައި ބަންދު ކުރި ކާނާ: މިއީ އަނެއްކާވެސް އެތައް ކެމިކަލެއްގެ ވާހަކަ އެވެ. ހަމަ އެކަނި ހިތުގެ ބަލި ތަކާއި ހަކުރުބަލީގެ ޝިކާރައަކަށް ވާން ނޭދޭނަމަ ދަޅުގައި ބަންދު ކުރި ކާނާގައި ހިމަނާފައިވާ “ބީޕީއޭ” އާ ދުރައްދާންވީއެވެ.

މިހިމަނާލެވުނީ ސިއްޙަތަށް ގެއްލުންދޭ އަދި ކެންސަރަށް މަގުފަހިވާ ކާނާ ގެ ވަރަށް ކުޑަ މިންވަރެކެވެ. ކޮންމެ ދުވަހަކު އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަށިގަނޑަށް އެތެރެ ކުރެވޭ ކާނާއިން މީހާ ހަލާކުކޮށްލުމަށް ފުރުސަތު ހުޅުވާ ނުލައްވާށެވެ. ކުޑަވެގެން ކާނާ ޕެކްކުރެވިފައިވާއިރު އޭގެ ލޭބަލް ރަނޅަށް ކިޔާ ފަ ނޫނީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ބައްލަވައި ނުގަންނާށެވެ. ދުޅަހެޔޮ ސިއްޙަތެއް ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުން އެއީ ތިމާގެ އަމިއްލަ ޒިއްމާއެކެވެ.